Hạt đác không chỉ ngon mà còn tốt cho sức khỏe. Ảnh: Internet
Hạt đác là hạt gì? Hạt đác có phải là thốt nốt?
Hạt đác là một loại hạt rừng, lớn cỡ đốt ngón tay, có màu trắng sữa, da trơn bóng, rất ngọt và giòn cũng được nhiều người sử dụng. Cây đác (cũng có thể gọi là cây báng, tà vạt hoặc dừa đất) thuộc họ mít, cao chừng 6 – 10m, chịu khí hậu cận nhiệt đới và sống phổ biến trong các cánh rừng ở Phú Yên, Khánh Hoà. Trong vỏ cây đác chứa đầy bột và người ta đem số bột trên về tinh chế nên bột báng được dùng nấu hầu hết món chè Việt.
Quả đác có hình thù như trái dừa xiêm song nhỏ lại, tạo nên các buồng lớn, bên trong chứa 3 – 4 hạt, bên ngoài che phủ bằng một lớp lông tơ, gây ngứa ngáy khi tiếp xúc. Do đó, các buồng đác sau khi hái về phải được vặt thật sạch sẽ lông, xong mới sử dụng nhíp để bóc vỏ và hạt.
Mùa hái hạt đác bắt đầu khoảng tháng 4 đến tháng 6 trong năm. Đây là khoảng thời gian hạt có độ dẻo vừa, ngọt, và giòn. Bắt đầu sau tháng 6, hạt già trở nên giòn dần, và có sợi màu vàng sẫm.
Phân biệt hạt đác và hạt thốt nốt
Nhiều người thường nhầm hạt đác với hạt thốt nốt do hai loại hạt này có nhiều điểm tương đồng về hình dáng và mùi vị. Tuy vậy, vẫn có cách để phân biệt 2 loại hạt này, bạn có thể dựa vào một số đặc điểm sau:
- Hạt đác và hạt thốt nốt thường có màu trắng nên khi ngửi sẽ thấy giống hệt nhau. Thế nhưng nếu nhìn kĩ, bạn sẽ nhận thấy hạt đác có màu trắng xám nhạt; trong khi đó hạt thốt nốt lớn hơn và có màu trắng xanh.
- Một cách dễ dàng khác giúp nhận biết hai loại hạt trên đó là mùi thơm. Nếu như hạt thốt nốt có hương rất thơm còn hạt đác thì không có mùi gì.
- Ngoài ra, bạn nên ăn trực tiếp sẽ không thấy sự khác biệt nhiều về mùi vị. Hạt thốt nốt ăn cũng tương tự với dừa tuy nhiên nhỏ và xốp hơn, bên trong hạt đặc ruột, chứa nhiều đường có vị ngọt thanh. Vì hạt đác có hình tròn nên cùi thịt dày, hơi cứng và đặc ruột, khi nhai cảm giác giòn sần sật.
- Hạt đác sau khi luộc xong nên ăn ngay nhưng muốn tạo thêm mùi vị thì người bán hay xào hột đác với thịt và các loại rau, quả khác. ..Khám phá hạt đác có tác dụng gì?
Không phải ngẫu nhiên mà hạt đác lại được nhiều người lựa chọn đến thế. Loại hạt này chứa ít chất béo và calo song vẫn dồi dào khoáng chất, vitamin và những chất dinh dưỡng khác là thực phẩm lý tưởng với sức khoẻ. Đặc biệt, là một loại hạt thiên nhiên nên hạt đác không có thuốc trừ sâu hoặc hoá chất giúp bạn yên tâm lựa chọn. Dưới đây là những công dụng kỳ diệu của hạt đác giúp giải thích tại sao loại hạt này lại “hot” đến thế.
Làm đẹp
Hạt đác có thể kết hợp với sữa chua, chè, sương sa, hạt é… nên là món ăn vặt hấp dẫn, giúp cơ thể thanh nhiệt, là bài thuốc dưỡng nhan để bạn có một làn da khỏe mạnh, ít viêm nhiễm.
Ngăn ngừa loãng xương
Hạt đác giàu hàm lượng canxi nên ăn hạt đác là một cách hiệu quả để cung cấp canxi cho cơ thể và hỗ trợ phòng ngừa loãng xương. Bên cạnh đó, hạt đác cũng giúp xương trở nên khoẻ mạnh, rắn chắc hơn nữa bởi nó kích thích sự tổng hợp canxi và magie.
Hỗ trợ tiêu hóa
Khả năng tổng hợp các dưỡng chất gồm: acmino acid, khoáng chất và vitamin sẽ diễn ra thuận lợi hơn khi tiêu thụ hạt đác. Loại thức ăn này cũng giúp tăng cường việc bài tiết insulin khi dùng năng lượng của tế bào.
Bổ sung năng lượng cho người thường xuyên vận động.
Hạt đác cung cấp nguồn năng lượng nhanh chóng và phong phú, hỗ trợ tái tạo những tế bào, mô, cơ bị tổn thương, giúp cơ thể mau phục hồi nên là thực phẩm lý tưởng đối với những người ưa thích vận động, đặc biệt là vận động viên luyện tập sức khoẻ.
Giảm cân
Hạt đác là một chất điện phân tự nhiên, có khả năng giải độc, cung cấp nước cơ thể, cải thiện và gia tăng quá trình trao đổi chất vì thế cực kỳ có lợi đối với phụ nữ đang thực hiện quá trình giảm cân hay để giữ dáng.
Điều hòa huyết áp
Những người có mức độ kali thấp, mắc bệnh huyết áp cao nên ăn hạt đác thường xuyên để nồng độ kali và axit lauric có trong loại hạt này điều hòa lại huyết áp.
Tốt cho tim mạch
Hạt đác giúp tăng lượng HDL cholesterol (tốt) nên đây là thực phẩm tự nhiên tuyệt vời để giúp sức khỏe tim mạch trở nên tốt hơn.
9+ cách chế biến hạt đác ngon lại tốt cho sức khỏe
Với các công dụng đã nêu trên, bạn cũng có thể lựa chọn hạt đác để chế biến những món ăn cho cả gia đình. Dưới đây là một số món ăn với hạt đác và cách rang hạt đác nhanh, dễ làm giúp bạn tự mình có thể chế biến nhiều món ăn tươi ngon, hấp dẫn.
Cách làm hạt đác rim thơm (dứa)
Ngâm hạt đác trong nước có thêm một ít dấm cùng nước cốt chanh, sau đó chà với nước sạch nhiều lần cho đến khi hạt đác mất mùi vị, bớt nhớt.
Nấu nước sôi rồi bỏ hạt đác vô đun cho đến khi nước sánh đặc, để 3 – 5 phút tắt bếp. Rửa sơ hạt đác khô một lần nữa với nước muối.
Thơm gọt vỏ và chặt bỏ hạt, rửa sạch, trụng trong nước nóng để băm nhuyễn.
Trộn 1kg hạt đác với 300g đường và 1 quả thơm, ngâm thêm 30 phút. Khi khoảng thời gian trên cho hỗn hợp đác, dứa vào chảo hay nồi và đưa lên bếp sên với lửa vừa phải. Đảo nhẹ và đều tay như vậy sau khi hạt đác có màu xanh, vị dẻo, nước đường sệt trở lại là đc. Lưu ý, trong lúc đảo bạn không được đổ tiếp nước nữa bởi hạc đác già chúng sẽ thải hết nước khá mạnh.
Hạt đác rim thơm vừa ngon lại tốt cho sức khỏe. Ảnh: Internet
Cách nấu chè hạt đác với mít
Hạt đác xanh mua về làm sơ với nước để sạch nhớt với mùi nhựa đác. Chần hạt đác với nước ấm xong vớt ra, vắt khô.
Cho 300 – 500g đường phèn (tuỳ theo ý bạn thích ăn ít hoặc nhiều) vào cùng với 1kg hạt đác rồi giữ yên khoảng 30 phút để thấm.
Đổ hạt đác đã ngấm đường vào chảo, cho nước ngập mặt và đặt trên bếp nấu với lửa nhỏ. Nấu khoảng 30 phút cho đường hoà tan hoàn toàn và thấm vào hạt đác.
Thơm cắt sợi thả vào chảo, đun đến khi chè sánh đặc rồi tắt lửa.
Chè nguội hẳn bạn múc ra chén, cho dừa thái sợi, trân châu, sương sáo, hạt é vào và một chút đá viên là đã có ngay ly chè mít đác ngon lành, thơm mát để nhâm nhi đấy.
Chè hạt đác với mít là lựa chọn hoàn hảo để giải nhiệt mùa hè. Ảnh: Internet
Cách làm sữa chua hạt đác/yaourt hạt đác
Bạn cho 3 lon sữa tươi vào nồi rồi bật lại bếp nhỏ với lửa vừa phải. Khi sữa nóng già, bạn cho 1 lon sữa đặc vào rồi đảo nhẹ tay giúp sữa loãng dần. Đun sữa đến khi cảm thấy hơi sủi bọt rồi tắt bếp, chờ sữa nguội ở 60 độ bạn thêm 1 hũ sữa chua không đường vào, quấy nhuyễn.
Đổ hỗn hợp sữa chua còn đang nguội vào chai thuỷ tinh trên, bịt kín nắp rồi đưa trở lại nồi ủ khoảng 6 tiếng chờ sữa chua lên men.
Hạt đác sau khi chế biến bạn cho vô chảo sên cùng với đường. Khi đang nấu, bạn nhớ quấy đều để phần đường thẩm thấu vào hạt đác. Đác rang khoảng 15 – 20 phút là ăn. Bạn đợi hạt đác nguội bớt mới bỏ vào lọ thuỷ tinh, cất trong ngăn đông tủ lạnh. Khi sử dụng, bạn lấy sữa chua ra, đổ hạt đác khô vô đảo chung, bỏ đường và dùng.
Sữa chua hạt đác sẽ ngon hơn khi ăn kèm các loại trái cây như mít, xoài, dâu tây,… Ảnh: Internet
Cách làm hạt đác rim trà xanh
Chuẩn bị 500g hạt đác, làm sạch sẽ và ngâm trong nước nóng khoảng 2 phút, sau đó mang ra xả lại với nước một lần nữa.
Cho 125g đường và 5g bột trà xanh vào tô khuấy đều. Tiếp đó, bạn cho hỗn hợp trên vào bát chứa hạt đác rồi ngâm khoảng 3 tiếng để vị ngọt của đường cùng màu sắc của bột trà xanh thấm vào hạt đác.
Sau khoảng thời gian trên bạn đổ hỗn hợp hạt đác trà xanh vào nồi và đặt lên bếp rồi bắt đầu đảo. Lúc đầu bạn để lửa to, khi hỗn hợp sôi bạn hạ lửa nhỏ rồi khuấy liên tục. Rim đến khi hạt đác khô và dính đều là xong.
Hạt đác rim trà xanh ăn cùng sữa chua rất hấp dẫn. Ảnh: Internet
Cách làm hạt đác rim gừng
Sơ chế hạt đác cho sạch nhớt rồi để ráo. Gừng tươi cạo vỏ, rửa sạch rồi cắt sợi, sau đó chần sơ qua nước sôi để giảm bớt mùi nồng.
Ướp hạt đác với gừng và đường trong khoảng 20 phút để hỗn hợp ngấm đều. Hạt đác sau thời gian ướp bạn cho vào chảo rim với lửa nhỏ đến khi keo lại như ý thích là đã hoàn thành cách rim hạt đác với gừng.
Hạt đác rim gừng với vị cay thơm của gừng có tác dụng trị ho, điều hòa khí huyết. Ảnh: Internet
Cách làm hạt đác rim dâu tây
Rửa hạt đác với 3 – 4 lần nước cho sạch nhớt rồi chần qua nước sôi, vớt hạt đác ra ngâm vào nước lạnh, để ráo.
Dâu tây cắt lát mỏng. Trộn đều hỗn hợp 500g hạt đác, 150g dâu tây và 180g đường rồi để yên khoảng 30 phút cho đường ngấm.
Cho hỗn hợp hạt đác vào chảo đế dày, rim với lửa nhỏ để tránh bị khét. Rim đến khi đường keo lại, hạt đác bóng mẩy thì tắt bếp. Đợi hạt đác nguội bạn cho vào hũ, cất vào tủ lạnh ăn dần.
Hạt đác rim dâu tây có màu sắc bắt mắt và hương vị ngọt thơm, đậm đà. Ảnh: Internet
Cách làm hạt đác rim lá dứa
Muốn giảm mùi tanh của hạt đác, bạn rửa sạch đác 3 – 4 lần với nước sôi. Tiếp tục, nhúng sơ hạt đác trong nước sôi 3 phút, sau đó tráng bằng nước nguội từ 2 – 3 lần khác.
Lá dứa rửa sạch, xắt đoạn và đưa vào máy nghiền, giã nhỏ lá dứa với ít nước. Lọc hỗn hợp lá dứa thông qua rây hay vải ướt giúp loại bỏ cặn lá.
Ngâm hạt đác với nước lá dứa khoảng 20 – 30 phút là hạt đác chuyển màu nâu sẫm. Khoảng thời gian trên, bạn trộn 300g đường vào hạt đác trắng rồi ủ trong 15 phút kế tiếp.
Cho hạt đác vào nồi và tiến hành rim. Rim khoảng 15 – 20 phút khi hạt đác ngấm đường và có độ đặc ổn định rồi tắt bếp.
Hạt đác rim lá dứa có mùi thơm đặc trưng của lá dứa. Ảnh: Internet
Cách làm hạt đác rim đường phèn
Trong các cách làm hạt đác thì hạt đác rim đường phèn có cách chế biến nhanh nhất. Bạn chỉ cần rửa hạt đác để hết nhớt, sau đó đổ hạt đác cùng đường phèn vào và nấu lửa vừa phải làm đường tan ra. Rim tới khi hạt đác có màu vàng cùng nước đường sệt lại là xong.
Cách làm hạt đác rim đường phèn dành cho những ai muốn cảm nhận hương vị tự nhiên của hạt đác. Ảnh: Internet
Cách làm hạt đác rim dâu tằm
Bạn sơ chế hạt đác bằng tất cả cách trên xong thì đổ đường tiếp tục nấu với hạt đác. Khi đường tan bớt, bạn cho hạt đác trở lại bếp rim, lúc đầu giữ lửa vừa phải tới khi hạt đác mềm khoảng 15 phút rồi hạ lửa liu riu.
Quan sát khi hạt đác đã rút bớt nước bạn đổ siro dâu tằm hoặc mứt dâu tằm vô cùng và khuấy nhẹ để hạt đác thấm màu. Khi hạt đác ngấm màu và khô trở lại là đã hoàn thành việc chế biến hạt đác sốt dâu tằm.
Hạt đác rim dâu tằm có vị chua chua, ngọt ngọt rất thích hợp để ăn cùng sữa chua hay chè. Ảnh: Internet
Thông tin thêm
Giá hạt đác
Với khá nhiều công dụng về sắc đẹp, điều trị bệnh, nấu ăn thì ngọt lại lành cho nên những bà nội trợ thường xuyên tìm mua hạt đác để dành giải nhiệt ngày nắng nóng. Hạt đác bán lẻ trên thị trường có giá khoảng 80.000 – 100.000 đồng/kg, khô giá trung bình là 50.000 – 70.000 đồng/kg. Còn hạt đác rang có giá vào khoảng 160.000 – 180.000 đồng/kg tuỳ thương hiệu.
Giá hạt đác tại khu vực miền Trung từ Nha Trang, Phú Yên sẽ rẻ hơn tại Hà Nội, TP. HCM và nhiều tỉnh thành khác thường. Giá bán cũng có sự thay đổi tuỳ vào cỡ hạt đác lớn hoặc nhỏ, đã bị xử lý hay chưa.
Mua hạt đác ở đâu?
Với 0,48 giây, bạn sẽ tìm thấy ngay khoảng 450.000 kết quả cho “hạt đác”, một món quà vặt không hề hạ giá mỗi dịp hè. Hiện hạt đác được bán rất rộng rãi trên thị trường, kể cả online với nhiều chủng loại và đầy đủ mùi vị để bạn có thể nhanh chóng chọn mua về sử dụng.
Tuy nhiên, nhằm không mua nhầm hạt đác được ngâm với hoá chất làm trắng và phình ra thì bạn nên hỏi các địa chỉ bán để kiểm tra chất lượng và giá thành. Lựa chọn các cửa hàng hoa quả Việt Nam uy tín tại Hà Nội, TP. HCM, Nha Trang, . .. nhằm hạn chế mua nhầm hàng kém chất lượng, không có nguồn gốc xuất xứ và không bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm.
Cách bảo quản hạt đác
Để đảm bảo giữ được hạt đác tươi lâu nhất, khi mua về bạn rửa sạch cho hết nhớt, để ráo bớt nước rồi cho vào hộp sạch có nắp đậy, cất vào ngăn mát tủ lạnh. Cách này giúp bạn bảo quản hạt đác trong vòng 7 – 10 ngày.
Nếu không có tủ lạnh, bạn ngâm hạt đác trong nước sạch hoặc nước muối loãng ở nhiệt độ thường. Hằng ngày, rửa lại hạt đác và thay nước mới sẽ giúp giữ hạt đác được khoảng 1 tuần.
Ngoài ra, đem hạt đác đi rim đường là cách tốt nhất để bảo quản hạt đác, giúp kéo dài thời gian sử dụng và đảm bảo được độ tươi ngon.
Hạt đác tươi để được bao lâu
Hạt đác tươi sau khi mua xong chỉ cần trần cùng nước nóng là có thể ăn được ngay. Với trữ trong ngăn đông lạnh, sau khi rang lên bạn đem ngâm vào nước ấm sẽ giúp gia tăng hạn bảo quản các loại hạt này.
Hạt đác có thể để trong tủ lạnh đá được 5 – 7 ngày là phù hợp nhất. Khi hạt đác chảy nhựa sẽ có mùi lạ, không nên ăn để bảo vệ an toàn sức khoẻ đối với người sử dụng.
Đối với số lượng hạt đác cao, bạn hãy chia làm từng bao nhỏ sau đó cấp đông, khi sử dụng chỉ cần rã đông rồi chế biến trở lại là ăn bình thường.
Tác dụng của hạt đác với bà bầu
Nhờ có mùi vị đặc biệt đầy quyến rũ, hiếm ai biết được hạt đác lại cung cấp một lượng lớn dinh dưỡng cực kỳ quan trọng đối với sức khoẻ. Đặc biệt, đối với các mẹ bầu, hạt đác cũng mang tới những tác dụng tuyệt vời.
Giúp xương khớp của mẹ bầu dẻo dai, bớt đau hơn khi đi lại và vận động.
Với thói quen ăn uống đặc trưng suốt quá trình mang thai, mẹ bầu thường hay bị khó tiêu, táo bón. .. nên hạt đác sẽ giúp tăng quá trình trao đổi chất để hệ tiêu hoá hoạt động hiệu quả hơn vì loại hạt này có chứa nước và chất khoáng.
Điều hoà huyết áp, giúp duy trì huyết áp bình thường xuyên suốt quá trình mang thai.
Ăn hạt đác là cách hiệu quả giúp mẹ bầu có khả năng kháng khuẩn cao. Đồng thời còn giúp tăng trưởng não bộ của trẻ toàn diện.
Chứa hàm lượng cao canxi nên hạt đác không những là nguồn bổ sung canxi tốt đối với mẹ và hỗ trợ trẻ tăng trưởng xương, răng toàn diện.
Hạt đác cũng là nguồn cung cấp protein cùng chất béo tốt đối với cơ thể mẹ bầu. Ngoài ra, những ai khát đường cũng có thể sử dụng hạt đác làm một thực phẩm bổ nước khác.
Cách chọn hạt đác ngon – dẻo & an toàn
Chọn hạt đác có màu trắng đục thay vì trắng trong sẽ giảm nguy cơ mua phải hạt đác được tẩy trắng.
Chọn hạt đác tươi, non và mềm. Những hạt cứng và già khi ăn sẽ không có vị giòn sật, dẻo bùi đặc trưng của hạt đác.
Không mua hạt đác có mùi lạ vì có thể đó là mùi của chất bảo quản.
Không mua nhầm hạt đác với hạt thốt nốt hay dừa nước.
Hạt đác nên chọn mua những hạt mềm dẻo, có màu trắng đục. Ảnh: Internet
Cách sơ chế/chế biến hạt đác
Hạt đác sau khi mua cũng phải được xử lý sạch trước khi sử dụng. Đầu tiên, bạn rửa hạt đác bằng vài lần nước lã sẽ sạch hoàn toàn phần nhớt. Tiếp đến, trộn hạt đác đã pha với nước cốt chanh cùng chút dấm để phần đác trắng sáng lên. Sau đó, chần hạt đác với nước sôi loãng khoảng 5 phút cho sạch mùi nhựa đác.
Ướp hạt đác với đường, rượu, mật ong, dâu, . .. hoặc bất kỳ những thứ mà bạn ưa thích khoảng nửa giờ giúp đác tan ra và rim. Rim đác cực khó, mất khoảng 15 – 20 phút, khi nhìn thấy hạt đác dẻo, đường quánh rồi cắt từng sợi là xong, nếu kéo không nhanh sẽ làm bạn hạt đác hơi nhão.
Loại cách rim đường, hạt đác cũng được có thể chế biến nên rất nhiều món hấp dẫn làm nước giải khát, dùng với xôi, sinh tố, thạch, bánh flan, . .. thật ngọt và thơm.
Bài đăng trên đã giới thiệu hạt đác là thế nào, tính chất, cách xử lý hạt đác khô cũng như cách bảo quản tốt nhất. Hy vọng với nhiều thông tin có ích trên, bạn sẽ nấu thành được món hấp dẫn từ loại hạt đác. Cho một ngày mùa hè nắng gắt, được tráng miệng bởi một ly hạt đác mát lạnh, thì quả là không có gì tuyệt vời hơn nữa. Đừng bao giờ bỏ qua cơ hội tận hưởng đặc sản hương rừng gió núi trên cả tuyệt vời thế này bạn nhỉ!
Nếu mong muốn khám phá tiếp về những món chay ngon mát bổ hơn, theo dõi ngay chuyên mục Kiến Thức Nghề Bếp của Đào Tạo Bếp Trưởng Á Âu.
